Đó là PGS.TS.BS Lê Thị Luân, sau 16 năm miệt mài với nhiều gian nan, thử thách, chị và các cộng sự đã nghiên cứu thành công vắc xin phòng bệnh tiêu chảy cho trẻ em (vaccin virus Rota) . Thành công này đã đưa Việt Nam trở thành nước thứ hai của Châu Á và là một trong bốn nước trên thế giới (sau Mỹ, Bỉ, Trung Quốc) tự sản xuất được vắc xin Rota với công nghệ quốc tế.
 

PGS.TS Lê Thị Luân (nguồn: Vietq.vn)

Khoa học bắt nguồn từ những đam mê

Sinh năm 1962, tại Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc, năm 1980 chị theo học chuyên khoa Đa khoa nội nhi tại Đại học Y Hà Nội. Theo học đến năm thứ 5, chị thi đỗ nội trú vi sinh rồi chuyển sang học thêm 3 năm nữa. Chính cơ duyên này đã đưa chị đến với Y tế dự phòng và ngay khi tốt nghiệp ra trường, chị được nhận về làm việc tại Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương.

Trong suốt quá trình 24 năm công tác tại trung tâm Nghiên cứu Sản xuất vắc xin và Sinh phẩm Y tế, đảm nhiệm cùng lúc nhiều nhiệm vụ, PGS.TS.BS Lê Thị Luân luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, đặc biệt là trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học.

Với nỗ lực không ngừng, chị đã nghiên cứu thành công nhiều sản phẩm trong lĩnh vực vắc xin và sinh phẩm, trong đó có 3 sản phẩm như: chủng sản xuất vắc xin phòng tiêu chảy cho trẻ em, vắc xin Rota phòng tiêu chảy cho trẻ em và các kháng huyết thanh sử dụng kiểm định vắc xin thông qua các đề tài nghiên cứu khoa học.

Một trong những công trình nghiên cứu khoa học cấp Bộ được thực hiện trong suốt 16 năm và được nghiệm thu xuất sắc vào năm 2005 với nhiều tính mới, tính khoa học và tính ứng dụng cao trong y học là công trình nghiên cứu sản xuất vắc xin Rota cập nhật quốc tế với tên gọi “Nghiên cứu tạo chủng virut Rota làm chủng dự tuyển cho chế tạo vắc xin Rota phòng bệnh tiêu chảy cho trẻ em Việt Nam”.

Trong công trình nghiên cứu khoa học này, với sự giúp đỡ của các chuyên gia Mỹ, PGS.TS.BS Lê Thị Luân cùng đồng nghiệp đã tạo được một hệ thống chủng giống virut Rota, nguyên liệu quan trọng nhất cho sản xuất vắc xin Rota tại Việt Nam. Sản phẩm này có ý nghĩa vô cùng quan trọng, bởi đây lần đầu tiên giúp Việt Nam chủ động tạo nguồn nguyên liệu đầu cho sản xuất vắc xin cập nhật quốc tế, không cần phải đợi chuyển giao công nghệ và nhập ngoại. Công trình này đã được Cục Sở hữu Trí tuệ Bộ Khoa học Công nghệ cấp bằng độc quyền giải pháp hữu ích với tên sáng chế: “Qui trình tạo chủng giống gốc virut Rota giảm độc lực để sản xuất vắc xin ngừa bệnh tiêu chảy cấp”.

Tiếp đó, PGS.TS Lê Thị Luân và cộng sự xây dựng thành công qui trình công nghệ sản xuất, kiểm định vắc xin Rota trên tế bào vero trong phòng thí nghiệm đạt tiêu chuẩn Tổ chức Y tế Thế giới đưa ra thông qua việc thực hiện Công trình khoa học cấp nhà nước “Nghiên cứu qui trình công nghệ sản xuất vắc xin Rota sống, uống, giảm độc lực phòng bệnh tiêu chảy tại Việt nam”.

PGS.TS Lê Thị Luân chia sẻ: Kết quả đề tài đã được công bố trên rất nhiều bài báo được đăng trên tạp chí có uy tín của ngành và tạp chí uy tín quốc tế. Đây là bước ngoặt trong ngành vắc xin học, lần đầu tiên tại nước ta đã sản xuất thành công vắc xin Rota sử dụng hệ thống chủng giống thiết lập trên chủng nội địa với công nghệ cập nhật quốc tế.

Bên cạnh đó, chị cùng các cộng sự đã thực hiện thành công đề tài nghiên cứu “Đánh giá tính an toàn và tính sinh miễn dịch của vắc xin Rotavin-M1 sống giảm độc lực phòng bệnh tiêu chảy cho trẻ em Việt Nam”.

Đây là công trình để xác định vắc xin Rota sản xuất theo qui trình công nghệ đã được nghiệm thu có đủ tiêu chuẩn sử dụng phòng bệnh cho trẻ em Việt Nam. Công trình được thực hiện tuân thủ nghiêm túc theo qui định thực hành Lâm sàng tốt (GCP) của Bộ Y tế. Kết quả thử nghiệm đã chứng minh vắc xin Rota sản xuất tại Việt Nam có tính an toàn và đáp ứng miễn dịch tốt tên trẻ 6-12 tuần tuổi với 2 liều cách nhau 2 tháng.

Vắc xin đã được sản xuất và đưa ra thị trường cho trẻ uống từ tháng 8/2012 trên toàn quốc. Tới nay trên cả nước đã sử dụng được gần 100.000 liều, trong suốt quá trình sử dụng chưa có trường hợp nào phàn nàn về vấn đề vắc xin.

Khẳng định giá trị

 Sau 16 năm miệt mài với nhiều gian nan, thử thách, PGS.TS.BS Lê Thị Luân cùng đồng nghiệp đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ nghiên cứu thành công vắc xin phòng bệnh tiêu chảy tại Việt Nam với công nghệ quốc tế. Ngoài ra, PGS.TS.BS Lê Thị Luân cũng tham gia nghiên cứu sản xuất vắc xin IPVs, nghiên cứu sản xuất vắc xin Sởi, nghiên cứu sản xuất vắc xin H1N1 trên tế bào vero. Đây là thành công lớn của PGS.TS.BS Lê Thị Luân và cộng sự đồng thời cũng là thành tựu to lớn của ngành y học dự phòng nói riêng và ngành y tế nói chung.

PGS.TS.BS Lê Thị Luân cho biết: việc nghiên cứu sản xuất thành công vacxin Rota đã đem lại hiệu quả xã hội và kinh tế rất cao, tại nước ta sẽ giảm 5.300-6.800 ca tử vong hàng năm ở trẻ dưới 5 tuổi, giảm đến 820.000 lượt thăm khám của trẻ, và giảm 122.000-140.000 lần trẻ phải nhập viện do virut Rota, như vậy sẽ tiết kiệm được 5,3 triệu đô la Mỹ, trong đó 3,1 triêu cho chí phí trực tiếp, 685.000 cho chi phí không thuộc lĩnh vực y tế và 1,5 triệu đô la cho chi phí gián tiếp để điều trị  bệnh tiêu chảy do virut Rota ở nước ta.

Thành công này đã khẳng định một lần nữa Việt Nam là nước thứ hai của Châu Á và là một trong bốn nước trên thế giới (sau Mỹ, Bỉ, Trung Quốc) tự sản xuất được vắc xin Rota với công nghệ cập nhật quốc tế.

Hiện nay, PGS. TS. BS Lê Thị Luân cùng các đồng nghiệp ở Trung tâm sản xuất vaccin và sinh phẩm Y tế đang tiếp tục nghiên cứu và sản xuất vaccine bại liệt và vaccin chân tay miệng.

Đam mê khoa học, tận tâm với nghề, PGS.TS Lê Thị Luân đã vượt qua những khó khăn trong công việc và cả cuộc sống bằng nghị lực đáng trân trọng. Thành quả nghiên cứu của chị đang dần được phổ biến, tin tưởng trong cộng đồng, tạo thêm nhiều cơ hội cho trẻ em nghèo được tiếp cận với vacxin phòng bệnh. Năm nay, chị vinh dự là một trong hai cá nhân được đón nhận Giải thưởng Kovalevskaia năm 2013 giải thưởng cao quý tôn vinh những nhà khoa học có thành tích xuất sắc trong nghiên cứu và ứng dụng khoa học vào thực tiễn cuộc sống.

Theo nguồn: http://truyenthongkhoahoc.vn