Vừa qua, Đề án khung chính sách công nghệ thẻ vé điện tử áp dụng cho mạng lưới vận tải hành khách công cộng (VTHKCC) trên địa bàn TP Hà Nội đã được UBND TP Hà nội phê duyệt tại Quyết định số 5579/QĐ- UBND.
 
TP Hà Nội hiện đang triển khai nhiều dự án đường sắt đô thị và các tuyến xe buýt đô thị khác nhau. Trong mỗi dự án đều có hệ thống vé điện tử nhằm phục vụ việc khai thác, vận hành đưa vào sử dụng sau khi hoàn thành. Tuy nhiên, mỗi dự án được xây dựng dựa trên nguồn vốn vay từ các nước khác nhau cho nên có các công nghệ thẻ vé điện tử khác nhau được đề xuất áp dụng cho dịch vụ VTHKCC ở Hà Nội.
Chẳng hạn, tuyến đường sắt đô thị Hà Nội, Yên Viên-Ngọc Hồi (tuyến số 1) và tuyến đường sắt đô thị Cát Linh-Hà Đông (tuyến số 2A) áp dụng tiêu chuẩn Nhật Bản JIS X6319-4. Tuyến đường sắt đô thị Nam Thăng Long- Trần Hưng Đạo (tuyến số 2) dự kiến áp dụng tiêu chuẩn ISO 14443, loại A. Tuyến đường sắt Nhổn-Ga Hà Nội (tuyến số 3) dự kiến sử dụng thẻ vé loại Capliso, còn các tuyến xe buýt nhanh và hệ thống xe buýt đang khai thác chưa có đề xuất sử dụng công nghệ nào từ Ban Quản lý dự án.

Vì vậy, đến nay, các tư vấn thiết kế của hầu hết các dự án xây dựng, lắp đặt thẻ vé VTHKCC trên địa bàn Hà Nội mới chỉ đưa ra khuyến cáo về tiêu chuẩn kỹ thuật giao tiếp của các thẻ vé điện tử và đầu đọc soát vé. Trong khi đó, các dự án này chưa đưa ra được chỉ dẫn kỹ thuật cũng như biện pháp về tiêu chuẩn kiến trúc hệ thống thẻ vé liên thông giữa các tuyến metro, xe buýt để bảo đảm việc tích hợp quản lý Nhà nước trong vận hành thống nhất hệ thống thẻ vé điện tử VTHKCC trên địa bàn Hà Nội trong tương lai gần.

Với tình trạng mỗi dự án một tiêu chuẩn, không nghiên cứu xây dựng mô hình tổng thể và khung chính sách công nghệ áp dụng đồng bộ cho các dự án, mỗi hành khách phải có vài loại thẻ vé điện tử, bất tiện cho tham gia VTHKCC là điều khó tránh khỏi.

Phối hợp với UBND TP Hà Nội mà trực tiếp là Sở Giao thông vận tải Hà nội, Trung tâm Tin học và tính toán (Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam) đã nghiên cứu, cập nhật thông tin công nghệ của các hệ thống thẻ vé thuộc các dự án đang triển khai tại Hà Nội. Đồng thời, nghiên cứu các công nghệ mới liên quan đến hệ thống thẻ vé đang sử dụng trên thế giới hiện nay, để từ đó lựa chọn và đưa ra khung chính sách công nghệ thẻ vé phù hợp với điều kiện kinh tế-xã hội cũng như định hướng phát triển mạng lưới VTHKCC của Hà Nội trong tương lai.

Qua các cuộc hội thảo, hội nghị lấy ý kiến của các nhà khoa học và nhà quản lý, hai bên đã thống nhất xây dựng Bộ tiêu chuẩn kỹ thuật công nghệ thẻ vé mở, bảo đảm tính kết nối của các nhà cung cấp giải pháp và thiết bị trên thế giới, tích hợp thuận lợi trên toàn mạng lưới VTHKCC của thành phố.

Trung tuần tháng 9 vừa qua, Đề án khung chính sách công nghệ thẻ vé điện tử áp dụng cho mạng lưới VTHKCC đô thị trên địa bàn TP Hà Nội do Trung tâm Tin học và tính toán (Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam) tư vấn, nghiên cứu và xây dựng đã được UBND TP Hà Nội phê duyệt tại Quyết định số 5579/QĐ-UBND.

Khung chính sách và công nghệ thẻ vé điện tử này bao gồm một hệ thống các tiêu chuẩn mở được áp dụng như: Kiến trúc hệ thống thẻ vé liên thông ISO 24014-1; đặc tính vật lý của thẻ vé ISO 7810-4; mã hóa bảo mật FIPS 197 và FIPS PUB 46-3, tiêu chuẩn đánh giá bảo mật ISO/IEC 15408; tiêu chuẩn với đầu đọc thẻ, đồng thời hỗ trợ các loại thẻ vé nêu trên (ISO/IEC 14443A, ISO/IEC 18092 ) với tốc độ giao tiếp tối thiểu đạt 106 Kbps, và có ít nhất hai khe giao tiếp mođun bảo mật (SAM) ISO 7816...

Hệ thống thẻ vé điện tử này bảo đảm tính liên kết đồng bộ giữa các chủ thể: Cơ quan quản lý Nhà nước, đơn vị cung cấp dịch vụ và người sử dụng. Sở Giao thông vận tải Hà Nội là cơ quan quản lý chung hệ thống thẻ vé điện tử của mạng lưới VTHKCC thành phố thông qua Trung tâm quản trị hệ thống thẻ vé.