Cũ thích hơn mới

Các DN cho biết, vướng mắc của DN nằm trong các điều kiện NK máy móc, thiết bị đã qua sử dụng được quy định tại Khoản 1 Điều 6 của Thông tư (TT) 20. Cụ thể, các máy móc thiết bị đã qua sử dụng không thuộc danh mục máy móc cấm phải có thời gian sử dụng không quá 5 năm, có chất lượng còn lại so với chất lượng ban đầu từ 80% trở lên mới được NK về Việt Nam. Điều 2 của khoản này cũng quy định những điều kiện NK với một số trường hợp đặc biệt như các loại máy có thời gian sử dụng không quá 3 năm, 7 năm, 10 năm và 15 năm.

Ông Lê Văn Định, đại diện Công ty TNHH thương mại Minh Thành cho biết, các loại máy này hầu hết ở trong nước chưa sản xuất được nên phải NK. Thực tế, máy móc, thiết bị xây dựng đã qua sử dụng NK từ các nước có công nghệ tiên tiến hiện khá phù hợp với quy trình và điều kiện hoạt động tại Việt Nam. Trong khi đó, nhiều thiết bị máy mới đã không phát huy hết công dụng trong quá trình khai thác vận hành mà những dòng sản phẩm mới luôn có giá NK rất cao khiến DN kinh doanh khó bán, người sử dụng không dễ tiếp cận vì mức đầu tư lớn. Vì thế, nhiều thiết bị mới mặc dù đã được các DN NK nhưng không thể hấp dẫn người sử dụng.

Cũng cùng chia sẻ, ông Nguyễn Văn Quỳnh, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Hồng Hà nêu dẫn chứng, DN đã từng mua 1 tổ hợp xe máy bơm bê tông đời mới có giá hơn 11 tỷ đồng, nhưng khi đưa vào sử dụng đã không mang lại hiệu quả hơn so với những dòng máy cũ theo tiêu chuẩn châu Âu lại có giá thành rẻ. “Qua việc này đã chứng tỏ một điều, hãy là người tiêu dùng thực dụng trong quá trình đầu tư. Máy móc thiết bị cốt yếu phải đạt được hiệu suất sử dụng và đảm bảo độ an toàn cũng như các tiêu chuẩn chung đã quy định khi đăng kiểm và kiểm định. Bất cứ DN nào cũng không dại gì đầu tư máy móc, thiết bị quá cũ nát để tốn chi phí sửa chữa cũng như tiềm ẩn nguy cơ tai nạn lao động trong quá trình sử dụng. DN mua máy móc quá cũ nát khi sử dụng có xảy ra tai nạn thì DN cũng khổ” - ông Quỳnh nói.

Khó ở khâu quản lý

Tuy nhiên, khi đứng từ góc độ của cơ quan quản lý, trước thực trạng nhiều máy móc, thiết bị đã qua sử dụng được nhập về nước nhưng không thể sử dụng bởi quá cũ nát, không có phụ tùng thay thế, việc ban hành TT 20 là xây nên một hàng rào kỹ thuật cho vấn đề này.

Ông Đào Phan Long, Phó Chủ tịch Hiệp hội DN Cơ khí Việt Nam cho rằng, cơ quan quản lý ban hành TT 20 là để giải quyết tình trạng nhiều máy móc đã qua sử dụng khi NK về Việt Nam không thể vận hành được gây lãng phí nguồn vốn cho DN và Nhà nước. “Bên cạnh đó, chúng ta cũng phải ủng hộ sản xuất cơ khí trong nước, hiện máy nông nghiệp của cơ khí Việt Nam cũng đã XK đi được 32 nước nhưng vẫn phải cạnh tranh với máy Trung Quốc giá rẻ”- ông Long cho biết.

GS. TS Nguyễn Mại, nguyên Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, mục đích chung của TT 20 là để hạn chế thực trạng NK máy móc quá cũ không thể sử dụng được về nước, tuy nhiên, với quy định như TT 20, làm sao để biết được máy móc đó còn chất lượng 80% vì không ai có thể tháo hết máy móc ra để giám định chất lượng được.

Từ thực tế làm việc của một kỹ sư, chuyên viên kiểm định, ông Nguyễn Vũ Hải, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam cũng cho biết không thể khẳng định được một thiết bị máy móc còn bao nhiêu phần trăm chất lượng. Ngoài ra, ông Hải còn cho biết, có một số vấn đề về TT 20 mà Cục Đăng kiểm đã góp ý vào dự thảo nhưng Bộ KH&CN không tiếp thu. Đó là trong Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa và Nghị định 132/2008/NĐ-CP hướng dẫn Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa đã quy định Bộ Giao thông vận tải chịu trách nhiệm về các phương tiện thi công công trình trùng với những loại máy móc thiết bị được liệt kê trong Điểm b Khoản 2 Điều 6. Bộ Giao thông vận tải cũng đã ban hành TT 63/2011/TT-BGTVT ngày 22-12-2011 ban hành danh mục sản phẩm hàng hóa có khả năng gây mất an toàn thuộc trách nhiệm quản lý của Bộ Giao thông vận tải. Vì vậy việc Bộ KH&CN ban hành thêm TT 20 sẽ chồng chéo và có những điểm khác biệt tạo khó khăn cho DN. Do đó, nếu TT 20 được thực hiện sẽ gây ra chồng chéo về đối tượng quản lý, gây khó khăn cho cơ quan quản lý cũng như cho DN NK. “Tuy nhiên, khi soạn thảo TT 20, Bộ KH&CN có gửi dự thảo cho Bộ Giao thông vận tải tham vấn ý kiến và chúng tôi đã góp ý những nội dung này nhưng những ý kiến góp ý của chúng tôi hoàn toàn không được tiếp thu”- ông Hải cho biết.

Ông Nguyễn Văn Thọ, Giám đốc Công ty TNHH Hoàng Hạnh, đại diện cho cộng đồng DN máy, thiết bị xây dựng, nông nghiệp cũng cho biết, DN phản ứng khá gay gắt với nội dung TT như vậy bởi khi Bộ KH&CN xây dựng dự thảo TT, toàn bộ cộng đồng DN máy, thiết bị xây dựng, nông nghiệp đều không được tham vấn về TT này.

Nguồn: Báo Hải Quan